LITANIA DO MATKI SŁOWA BOŻEGO - KOMENTARZ DO WEZWAŃ
Tobie, pokornej, Bóg tajemnice swoje odkrył
Tobie, pokornej, Bóg tajemnice swoje odkrył
- Matko Słowa, módl się za nami!
To wezwanie litanii powstało w trosce o wyrażenie ważnych treści zawartych w Pieśni Maryi, czyli w hymnie Magnificat. Z jednej strony Pieśń Maryi wyraża uwielbienie Boga, Jego zbawcze działania w stosunku do Najświętszej Maryi Panny, ale również do całego narodu izraelskiego. Z drugiej strony pojawia się ciekawy wątek rozumienia Bożego działania przez Najświętszą Maryję Pannę.
Jest jeszcze inny klucz do zrozumienia Pieśni Maryi. Znajdujemy go w Ewangelii wg św. Łukasza: „Jezus rozradował się w Duchu Świętym i rzekł: «Wysławiam Cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś te rzeczy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je prostaczkom. Tak, Ojcze, gdyż takie było Twoje upodobanie»”(Łk 10,21).
Jeśli zestawimy ten tekst z Pieśnią Maryi, to zobaczymy, że identyfikuje się ona właśnie ze znaną w historii zbawienia grupą biednych, słabych i odrzuconych przez ludzi, ale umiłowanych przez Boga.
Wybrańcem Boga był słabszy Abel, a nie silny Kain, bezpłodne małżeństwo Abrahama, słabszy Jakub i przedostatni spośród dwunastu braci – Józef. A wśród kobiet warto wspomnieć matkę proroka Samuela – Annę (1 Sm 1-2). Była ona bezpłodna, ale znalazła upodobanie u Boga, bardziej niż druga żona ojca Samuela – Peninna, która z płodnością problemów nie miała. To właśnie Anna wyśpiewała hymn, który jest bardzo podobny do Pieśni Maryi (zob. 1 Sm 2).
Ta sama Boża logika odnosi się do całego narodu Izraela. Księga Powtórzonego Prawa mówi: „Pan wybrał was i znalazł upodobanie w was nie dlatego, że liczebnie przewyższacie wszystkie narody, gdyż ze wszystkich narodów jesteście najmniejszym, lecz ponieważ Pan was umiłował i chce dochować przysięgi danej waszym przodkom” (Pwt 7,7-8).
Kiedy jednak lud dostanie już swoją ziemię i stworzy własne królestwo i nawet osiągnie regionalne sukcesy polityczne i terytorialne, to zakradnie się do serca możnych i słabych niewierność Bogu. To doprowadzi do klęsk i nieszczęść, a w końcu do upadku Izraela, jako niezależnego bytu państwowego. Jednak Izrael nie zaniknie jako nosiciel Bożych obietnic. Zawsze bowiem pozostanie jakaś skromna, często biedna, ale wierna Bogu grupa, którą Biblia nazywa mianem Reszta (por. Iz 6,10).
I to właśnie ta grupa staje się adresatem Bożego objawienia. Ona to umie słyszeć Boży głos i właściwie go interpretować, a przez to staje się również przedmiotem szczególnej Bożej troski i miłości, jak o tym pięknie i z wielką czułością mówi Duch Święty w proroctwie Izajasza:
„Nie bój się, robaczku Jakubie, nieboraku Izraelu! Ja cię wspomagam – wyrocznia Pana – odkupicielem twoim – Święty Izraela” (Iz 41,14).
Ta preferencja Boga nie zmienia się i w Nowym Testamencie. Nie przypadkiem Pan Jezus, kiedy wysyła apostołów na misję przepowiadania królestwa Bożego, pozbawia ich ziemskich zabezpieczeń. Można powiedzieć, że świadomie czyni ich biednymi i skazanymi na cudzą pomoc. „Nie noście z sobą trzosa, ani torby, ani sandałów” (Łk 10,4) – instruuje swoich uczniów, co do materialnego aspektu misji. Ale na tym nie koniec.
Również w sensie intelektualno-duchowym mają stać się ludźmi skazanymi na pomoc z zewnątrz: „nie martwcie się o to, jak ani co macie mówić. W owej bowiem godzinie będzie wam poddane, co macie mówić, gdyż nie wy będziecie mówili, lecz Duch Ojca waszego będzie mówił przez was” (Mt 10, 19-20).
Św. Paweł, pisząc do wspólnoty w Koryncie, próbuje wyjaśnić braciom przyczyny umiłowania przez Boga ludzi, którzy nie polegają na swoich siłach i materialnych środkach, ale na Jego łasce: „Bóg wybrał właśnie to, co głupie w oczach świata, aby zawstydzić mędrców, wybrał to, co niemocne, aby mocnych poniżyć; i to, co nie jest szlachetnie urodzone według świata i wzgardzone, i to, co nie jest, wyróżnił Bóg, by to co jest, unicestwić, tak by się żadne stworzenie nie chełpiło wobec Boga” (1Kor 1,27-29).
Powróćmy teraz do Pieśni Najświętszej Maryi Panny. Widzimy teraz, że duchowość Najświętszej Maryi Panny w doskonały sposób wpisuje się w całą biblijną tradycję. Nie przypadkiem, zatem, Matka Słowa Przedwiecznego i Wcielonego – Jezusa Chrystusa, może być i jest naszą Gwiazdą wiodącą nas po ścieżkach słowa objawionego na kartach Pisma Świętego. A zatem rozmyślanie nad życiem i słowami Maryi w konsekwencji może doprowadzić nas do lepszego zrozumienia słowa Bożego.
To właśnie stąd bierze swoje znaczenie litanijne wezwanie „Królowa proroków”. Maryja jest Prorokinią par excellence, bo umiała ona widzieć działanie Boże przez kotarę pozornie przeczących temu działaniu faktów – uniżenia, słabości, wygnania, a nawet śmierci. Pomódlmy się, abyśmy w chwilach słabości, skruchy, ludzkich ograniczeń, nie przegapili daru objawienia nam sensu słowa Bożego!
Dariusz Pielak SVD